Pracownia RTG

W naszej klinice znajduje się dobrze wyposażona pracownia RTG. Często przed usunięciem zęba, czy podczas leczenia kanałowego potrzebne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, co pozwoli na bezpieczne przeprowadzenie danego zabiegu.

Oferujemy również możliwość swobodnego odbioru takiego zdjęcia przez nagranie na pamięć przenośną, czy wysłanie drogą mailową.

Wykonanie zdjęcia rentgenowskiego w "Naszej Pracowni" wymaga okazanie w przypadku osoby dorosłej dowodu osobistego, w przypadku dziecka książeczki zdrowia. Pacjent jest zobowiązany wypełnić zgodę na wykonanie każdego ze zdjęć rentgenowskich.

 
Technik RTG Barbara Cyntler

Zakres działania

Pantomogram

Zdjęcie pantomograficzne uzębienia wykonywane jest w Pracowni Rentgenowskiej i zwykle trwa kilka minut. Potocznie nazywane jest panoramą zębów lub zdjęciem panoramicznym. W diagnostyce stomatologicznej stanowi podstawowe badanie RTG i jest szczególnie przydatne dla oceny stanu zębów i przyzębia pacjenta. Badanie to pozwala na uwidocznienie wszystkich zębów, jednocześnie uwzględniając przy tym zęby niewyrznięte i zatrzymane a także otaczające je tkanki (tkankę kostną wyrostków zębodołowych, zatoki szczękowe, wyrostki żuchwy).

Ze względu na kompleksowe obrazowanie, zdjęcie panoramiczne wykorzystywane jest jako nieocenione narzędzie podczas planowania leczenia stomatologicznego umożliwiając natychmiastową diagnozę.

Każdy pacjent przed rozpoczęciem leczenia powinien mieć wykonane zdjęcie pantomograficzne, gdyż jest ważnym dokumentem dla pacjenta obrazującym postępy leczenia. Ponadto:

  • jedno zdj. pantomograficzne obrazuje 300% większą powierzchnię niż 14 zdj. punktowych;
  • wykonując zdj. pantomograficzne redukujemy prawie o 80% dawkę dla pacjenta;
  • zdj. pantomograficzne gwarantuje całkowitą aseptykę i eliminuje dyskomfort odczuwany przy innych badaniach;
  • zdj. pantomograficzne to także oszczędność pieniędzy;
  • otrzymanie zdj. pantomograficznego to zaledwie 5 minut.

Badanie to wykorzystuje się m. in. w:

- Chirurgii – przed planowanym usunięciem zęba w celu zobrazowania kształtu jego korzeni, położenia zęba w stosunku do sąsiednich struktur anatomicznych, dzięki czemu możliwa jest ocena stopnia trudności zabiegu

- Protetyce – do oceny, które zęby należy usunąć a które wyleczyć, aby mogły spełniać funkcję filarów dla mostów, koron i protez. Pomaga zaplanować pracę i dobrać odpowiedni rodzaj uzupełnień protetycznych

- Periodontologii – bardzo pomocne w wykryciu i ocenie chorób przyzębia np. paradontozie. Zdjęcie pantomograficzne informuje, w jakim tempie postępuje zanik kości oraz czy możliwe jest jego zahamowania

- Ortodoncji – do określenia wad zgryzu oraz do oceny wyników leczenia ortodontycznego

- Stomatologii zachowawczej – pantomogram pomaga wykryć ubytki próchnicowe na powierzchniach niewidocznych podczas rutynowego badania, zwłaszcza w obrębie korzeni, uszkodzenia wypełnień, wypełnień jatrogennych, a także zębów nieprawidłowo przeleczonych kanałowo

- Stomatologii dziecięcej – zdjęcie panoramiczne pozwala na odpowiednio wczesne zdiagnozowanie wad rozwojowych zębów oraz na ocenę stopnia ich rozwoju, również pomocne w ocenie przebiegu wymiany zębów mlecznych na stałe

- Diagnostyce stomatologicznej – do zlokalizowania zmian zapalnych w obrębie jamy ustnej czyli ogniska zapalnego, do wykrywania chorób, które często rozwijają się bezobjawowo, takich jak nowotwory i torbiele

- Implantologii – pomocne we wstępnej ocenie ilości kości i miejsca do wszczepienia implantu

 

Zdjęcia cefalometryczne

Zdjęcie cefalometryczne jest to zdjęcie rentgenowskie boczne czaszki. Uwidacznia ono tkanki miękkie twarzy, zatoki przynosowe i podniebienie twarde. Zdjęcie jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta ze względu na bardzo małą dawkę promieniowania rentgenowskiego.

W stomatologii zdjęcia cefalometryczne wykorzystywane są przede wszystkim w:

- Ortodoncji w celu dokładnej diagnostyki wad zgryzu, oceny wzrostu twarzy, pomiarów i precyzyjnego planowania leczenia ortodontycznego

- Chirurgii i Protetyce – do udokumentowania stanu przed leczeniem i po jego zakończeniu

Wykonuje się je według standardowych projekcji (są zdjęciami powtarzalnymi), które służą do oceny wzrostu kostnego i specjalistycznych pomiarów. W celu wykonania rzetelnej diagnostyki i prawidłowego planu leczenia ortodontycznego takie zdjęcie jest niezbędne. Służy ono również jako dokumentacja ze stanu przed leczeniem oraz po leczeniu.

Wykonanie zdjęcia cefalometrycznego jest zupełnie bezpieczne i bezbolesne. Dzięki zastosowaniu sprzętu cyfrowego oraz odpowiedniego oprogramowania możliwa jest redukcja dawki promieniowania do niezbędnego minimum przy jednoczesnym zachowaniu najwyższej jakości obrazu.

Klasyczne zdjęcie cefalometryczne wykonane jest na kliszy fotograficznej, którą naświetla się promieniowaniem RTG . W zdjęciu cyfrowym zamiast kliszy wykorzystywany jest specjalny czujnik elektroniczny, który jest bardziej czuły na promienie RTG dzięki czemu ich dawka może być zmniejszona. Dodatkowo przewagą zdjęć cyfrowych jest możliwość edycji po wykonaniu zdjęcia Zdjęcie cyfrowe można powiększyć, wyostrzyć, uzyskać negatyw czy dokonać pomiarów. Ułatwia to znacznie interpretację obrazu niezbędną do postawienia prawidłowej diagnozy i wykonania planu leczenia.

Promieniowanie rentgenowskie

Promieniowanie rentgenowskie powstaje przy przejściach elektronów na wewnętrzne powłoki elektronowe atomu, jego długości zawarte są w przedziale 0,1 pm do ok. 50 nm, tj. między promieniowaniem gamma i ultrafioletowym. Dzieli się na miękkie (większa długość fali, mniej przenikliwe) i twarde (większa długość fali, bardziej przenikliwe).

Źródłem promieniowania X jest aparat rentgenowski, reaktor jądrowy, akcelerator a także pierwiastki promieniotwórcze i wiele obiektów astronomicznych. W aparacie rentgenowskim znajduje się lampa próżniowa lub gazowa, w której strumień elektronów pada na elektrodę zwaną anykatod. Promieniowanie rentgenowskie wytwarzane jest też przez dwie lampy: jonową oraz Coolidge’go z żarzoną katodą, która służy do wytwarzania elektronów swobodnych. Jonowa lampa rentgenowska to bańka szklana, kulista, wypełniona gazem; wewnątrz znajdują się trzy elektrody metalowe.
Do prześwietlania służy: ekran fluoryzujący, ekran rentgenologiczny, wzmacniacz elektronowy obrazu ekranowego. Ekran fluoryzujący zawiera elementy fluoryzujące, które pod wpływem promieniowania X dają obraz słabo odbierany przez siatkówkę oka, ale silnie przez błony fotograficzne. Ekran rentgenowski przetwarza promienie X w promienie widzialne.
Ciekawostką jest, że Słońce, gwiazdy i inne obiekty w przestrzeni kosmicznej (np. czarne dziury) są naturalnymi źródłami promieni X. Wokół Ziemi krążą satelity wyposażone w teleskopy wysyłające obrazy rentgenowskie z przestrzeni kosmicznej. Po przetworzeniu dają one obraz trójwymiarowy.

Zastosowanie promieni X:

  • pierwszą dziedziną, w której wykorzystano promienie X była medycyna
  • prześwietlają bagaże na lotniskach
  • pomagają w defektoskopii (wykrywaniu wad metali) i budowaniu konstrukcji stalowych
  • każdy odbiornik telewizyjny emituje promienie X, które jednak nie przedostają się przez szybę odbiornika
  • używane są w fizyce jądrowej (mikroskopy elektronowe, cyklotrony, akcelatory)
  • wykorzystywane są w badaniach pierwiastkowego składu chemicznego substancji oraz struktur kryształów
  • umożliwiają obserwację przyćmionych ciał, np. pulsarów
  • podczas I wojny światowej za pomocą promieni X szukano kul i ich odłamków w ciałach rannych żołnierzy
  • w 1896 roku we Francji promienie X wykorzystywane były do diagnozowania gruźlicy

 

Jednak największe zastosowanie promienie X znalazły w medycynie- służą do otrzymywania obrazu organów wewnętrznych oraz leczenia schorzeń. Dzięki tomografowi rentegowskiemu udaje się uzyskać bardzo dokładny obraz nawet małych zmian chorobowych. Najczęściej robi się zdjęcia klatki piersiowej i układu kostnego; wprowadzenie promieni X do układu naczyniowego pozwala na uwidocznienie przebiegu i zarysu tętnic i żył. Promienie rentgenowskie wykorzystywane są również do niszczenia chorych komórek, najczęściej nowotworowych.

Promieniowanie rentgenowskie jest promieniowaniem jonizującym. W dawkach stosowanych w medycynie nie powinno powodować działań niepożądanych, choć należy zachować ostrożność i nie nadużywać go. Promieniowanie X może wpływać na rozwój płodu, duże dawki są szkodliwe dla zdrowia. Powodują przede wszystkim uszkodzenie szpiku kostnego, co prowadzi do niedokrwistości. Reakcja organizmu na promieniowanie X zależy przede wszystkim od jego ilości, wieku (im osoba młodsza tym bardziej narażona), rodzajów tkanek. Dlatego stosuje się fartuch z gumy ołowiowej, który chroni nie badane części ciała.

Promieniowanie rentgenowskie mogą mieć zarówno widmo ciągłe jak i liniowe. Podczas zmniejszania się prędkości cząstek naładowanych powstaje widmo promieniowania hamowania (widmo ciągłe), jego maksymalne natężenie zależy od energii cząstek bombardujących (zazwyczaj elektrony). Widmo liniowe (widmo promieniowania charakterystycznego) zależy od rodzaju atomów emitujących to promieniowanie, składa się ono z grup linii tworzących serie widmowe, odpowiadające przejściom elektronów na odpowiednie zewnętrzne powłoki elektronowe.

Zalecenia dla pacjenta

Promieniowanie rentgenowskie powstaje przy przejściach elektronów na wewnętrzne powłoki elektronowe atomu, jego długości zawarte są w przedziale 0,1 pm do ok. 50 nm, tj. między promieniowaniem gamma i ultrafioletowym. Dzieli się na miękkie (większa długość fali, mniej przenikliwe) i twarde (większa długość fali, bardziej przenikliwe).

Źródłem promieniowania X jest aparat rentgenowski, reaktor jądrowy, akcelerator a także pierwiastki promieniotwórcze i wiele obiektów astronomicznych. W aparacie rentgenowskim znajduje się lampa próżniowa lub gazowa, w której strumień elektronów pada na elektrodę zwaną anykatod. Promieniowanie rentgenowskie wytwarzane jest też przez dwie lampy: jonową oraz Coolidge’go z żarzoną katodą, która służy do wytwarzania elektronów swobodnych. Jonowa lampa rentgenowska to bańka szklana, kulista, wypełniona gazem; wewnątrz znajdują się trzy elektrody metalowe.

Do prześwietlania służy: ekran fluoryzujący, ekran rentgenologiczny, wzmacniacz elektronowy obrazu ekranowego. Ekran fluoryzujący zawiera elementy fluoryzujące, które pod wpływem promieniowania X dają obraz słabo odbierany przez siatkówkę oka, ale silnie przez błony fotograficzne. Ekran rentgenowski przetwarza promienie X w promienie widzialne.

Ciekawostką jest, że Słońce, gwiazdy i inne obiekty w przestrzeni kosmicznej (np. czarne dziury) są naturalnymi źródłami promieni X. Wokół Ziemi krążą satelity wyposażone w teleskopy wysyłające obrazy rentgenowskie z przestrzeni kosmicznej. Po przetworzeniu dają one obraz trójwymiarowy.

Zastosowanie promieni X:

- pierwszą dziedziną, w której wykorzystano promienie X była medycyna;
- prześwietlają bagaże na lotniskach;
- pomagają w defektoskopii (wykrywaniu wad metali) i budowaniu konstrukcji stalowych;
- każdy odbiornik telewizyjny emituje promienie X, które jednak nie przedostają się przez szybę odbiornika;
- używane są w fizyce jądrowej (mikroskopy elektronowe, cyklotrony, akcelatory);
- wykorzystywane są w badaniach pierwiastkowego składu chemicznego substancji oraz struktur kryształów;
- umożliwiają obserwację przyćmionych ciał, np. pulsarów;
- podczas I wojny światowej za pomocą promieni X szukano kul i ich odłamków w ciałach rannych żołnierzy;
- W 1896 roku we Francji promienie X wykorzystywane były do diagnozowania gruźlicy.

Jednak największe zastosowanie promienie X znalazły w medycynie- służą do otrzymywania obrazu organów wewnętrznych oraz leczenia schorzeń. Dzięki tomografowi rentegowskiemu udaje się uzyskać bardzo dokładny obraz nawet małych zmian chorobowych. Najczęściej robi się zdjęcia klatki piersiowej i układu kostnego; wprowadzenie promieni X do układu naczyniowego pozwala na uwidocznienie przebiegu i zarysu tętnic i żył. Promienie rentgenowskie wykorzystywane są również do niszczenia chorych komórek, najczęściej nowotworowych.

Promieniowanie rentgenowskie jest promieniowaniem jonizującym. W dawkach stosowanych w medycynie nie powinno powodować działań niepożądanych, choć należy zachować ostrożność i nie nadużywać go. Promieniowanie X może wpływać na rozwój płodu, duże dawki są szkodliwe dla zdrowia. Powodują przede wszystkim uszkodzenie szpiku kostnego, co prowadzi do niedokrwistości. Reakcja organizmu na promieniowanie X zależy przede wszystkim od jego ilości, wieku (im osoba młodsza tym bardziej narażona), rodzajów tkanek. Dlatego stosuje się fartuch z gumy ołowiowej, który chroni nie badane części ciała.

Promieniowanie rentgenowskie mogą mieć zarówno widmo ciągłe jak i liniowe. Podczas zmniejszania się prędkości cząstek naładowanych powstaje widmo promieniowania hamowania (widmo ciągłe), jego maksymalne natężenie zależy od energii cząstek bombardujących (zazwyczaj elektrony). Widmo liniowe (widmo promieniowania charakterystycznego) zależy od rodzaju atomów emitujących to promieniowanie, składa się ono z grup linii tworzących serie widmowe, odpowiadające przejściom elektronów na odpowiednie zewnętrzne powłoki elektronowe.

Godziny przyjęć